مزایای قصه گویی برای رشد خلاقیت کودکان

مزایای قصه گویی برای رشد خلاقیت کودکان

قصه گویی مزایای زیادی برای کودکان دارد. ما قبلا به فواید قصه گویی برای رشد کودکان به طور کلی پرداختیم. با توجه به اهمیت خلاقیت و ضرورت تقویت آن در کودکان، در این مقاله از مجله تخصصی آریاکید به مزایای قصه گویی برای رشد خلاقیت کودکان می‌پردازیم.

خلاقیت و مهارت تفکر خلاق قابلیتی است که در همگان وجود دارد اما نیازمند پرورش و تقویت است. همین طور خلاقیت به معنای ابداع، نوآوری، ابتکار و آفرینندگی در تمام فعالیت­‌های آدمی است.

از طرف دیگر، خلاقیت عبارت است از توانایی دیدن چیزها به شیوه­‌های جدید، شکستن مرزها و فراتر رفتن از چارچوب‌­ها، فکر کردن به شیوه­ای متفاوت، ابداع و اختراع چیزهای جدید، استفاده از چیزهای نامربوط و تبدیل آن به شکل‌های جدید.

برای رشد و پرورش خلاقیت، بهترین زمان، سنین کودکی است. از آنجایی­ که محیط خانه نقش بسیار مهمی در رشد و پرورش کودکان دارد و اساساً پرورش خلاقیت در بستر خانواده صورت می­‌گیرد و تاثیر خانواده بر خلاقیت کودکان قابل توجه است.

لذا والدین می­‌توانند با شناخت کامل کودک و خصوصیت مراحل رشد و تربیت آنها و به کار بستن به‌موقع توصیه­‌ها، قبل از آنکه کودکان به محیط رسمی مدرسه پای بگذارند، خلاقیت کودکان خود را پرورش دهند.

قصه‌گویی یکی از قدیمی‌­ترین راه‌هایی است که از دیرباز برای تعلیم و تربیت آدمی به کار گرفته شده است. شاید پیشینه قصه و قصه‌گویی به حضرت آدم برسد که داستان رانده شدن از بهشت را برای فرزندانش بازگو کرده است.

اهمیت قصه در پرورش کودکان

افلاطون اشاره می­‌کند که «پرورشی که روح کودکان از طریق قصه کسب می­‌کند، بسیار بیشتر از تربیتی است که جسم آنها از طریق ورزش کردن کسب می­‌کند.»

از طریق قصه ­‌گویی می­‌توان تغییرات زیادی در زمینه یادگیری، سوادآموزی و خلاقیت کودکان ایجاد کرد (ریموند، ۲۰۰۸). روانشناسان معتقدند کودکان از ۵ سالگی به داستان و قصه علاقمند می­‌شوند.

البته قصه‌ گویی خلاق مستلزم یک ارتباط دوجانبه و متقابل بین قصه‌گو و شنونده است. قصه‌گو با نقل‌ شفاهي‌ يك‌ داستان، برای شنوندگان‌ خود، امكان‌ تصويرسازی ذهني‌ را فراهم‌ می‌سازد.

همچنان‌ كه‌ كودک قصه‌ را می‌شنود و صحنه‌ها، عمل‌ داستان‌ و شخصيت‌های آن‌ را خلق‌ می‌كند، توانايی تجسم‌ و خيالبافی كه‌ مبنای تصور خلاق‌ است‌، در وجود او شكوفا می‌شود.

از ميان‌ داستان‌ ها و انواع کتاب داستان به‌ ويژه‌ داستان‌ های تخيلی يا علمی ـ تخيلی می‌توانند در فعال‌ كردن‌ قدرت‌ تخيل‌ و ايجاد روح‌ نوجويی و حس‌ كنجكاوی، ابزاری مناسب‌ باشند.

استفاده‌ هوشمندانه‌ از داستان‌ تخيلی، نه‌ تنها حس‌ آينده‌ کودکان‌ را غنی می‌سازد، بلكه‌ جانی تازه‌ به‌ تخيل‌ آنها می‌بخشد و توانايی كنترل‌ و تسلط به‌ تغييرات‌ را در آنها بالا می‌برد (میرهادی، ۱۳۷۳).

اهمیت قصه گویی برای رشد خلاقیت

امروزه اگر نگاهی به ویترین کتاب‌فروشی­‌ها بیندازید، می­‌توانید کتاب­‌های ادبی بسیاری را ببینید که برای همه گروه‌های سنی کودکان به عنوان کتاب کودک بازنویسی شده­‌اند، از کتاب شاهنامه گرفته تا کتاب بوستان و گلستان و مثنوی عظیم مولانا.

همه این کتاب­‌های ارزشمند منابع مهمی برای رشد تفکر و تعلیم و تربیت صحیح هستند. به عقیده کارشناسان، کودک از سال‌های ۵-۴ زندگی به قصه و داستان علاقمند می‌شود.

قصه‌­ها و داستان­‌ها توجه کودکان را به خود جلب کرده و تمرکز آنها را به دنیای ذهنی و خیالی متمرکز می­‌کند. دنیایی که در آن می­‌توانند مفاهیم خودشان در مورد زندگی، دنیا و ارتباطات انسانی آزمایش کنند.

قصه­‌ها کمک می­‌کنند تا کودکان بهتر دنیای اطراف خود را ببینند و بشناسند. از مزایای دیگر قصه‌ گویی برای رشد کودکان می­‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • تشویق و تحریک کودکان به سمت فرآیند­های ذهنی
  • ایجاد فرصت برای نمایش خلاق ایده­‌ها و احساسات
  • فراهم کردن موقعیت­‌هایی برای ایجاد و بهبود مهارت­‌های اجتماعی و ارتباطی
  • ایجاد کردن فرصت برای کار بر روی ایده­‌ها و تجربیات توسط کودکان
  • رشد خلاقیت کودکان

در این میان قصه گویی برای رشد خلاقیت کودکان اهمیت زیادی دارد.

قصه‌ گویی و پرورش خلاقیت

قصه­‌ها با خلق دنیایی دیگر می­‌توانند به جلب توجه و تمرکز در کودکان کمک کنند و آنها را به دنیایی ماورای دنیای واقعی ببرند و به همین جهت قصه­‌ها می­‌توانند با پرورش قوه خیال و خیالپردازی در کودکان، آنها را به سمت خلاقیت سوق دهند.

خلاقیت که به عنوان نیروی درونی و بالقوه در آدمی نهاده شده است که قابلیت رشد و پرورش دارد و می‌تواند به حالت بالفعل درآید. هر چند که تاکنون تعریف واحدی برای خلاقیت بیان نشده است اما خلاقیت به عنوان امری ضروری برای زندگی امروزی و سازگاری با دنیای اطراف بسیار مورد توجه است.

یکی از ابعاد مهم خلاقیت تخیل و تصویرسازی ذهنی است (هارلوک، ۱۹۸۲). می‌­توان گفت که خلاقیت در حقیقت شکلی از تخیل کنترل‌شده است که به نوعی ابداع و نوآوری منجر می‌شود.

بنابراین می­‌توان دریافت که یکی از روش‌­های رشد و پرورش خلاقیت تقویت و پرورش نیروی تخیل و تصور ذهنی است و از طرفی بهترین سنین برای رشد و پرورش قوای ذهنی و تخیل همان سنین کودکی و پیش از دبستان است.

پرورش خلاقیت در کودکان از روش‌­های مختلفی صورت می‌گیرد. قصه‌ گویی یکی از بهترین روش‌­های آموزش کودکان خردسال است که لذت بردن از قصه و کتاب را به آنها می­‌شناساند و به آنان فرصت کسب مهارت­‌های اجتماعی، حل مسأله، گوش دادن فعال، تمرکز، تقویت مهارت­‌های کلامی و پرورش خلاقیت را عرضه می­‌کند.

برچسب ها:

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *